تحلیل عوامل پایداری کشاورزی و منابع طبیعی در استان آذربایجان شرقی

بکارگیری بی‌رویه نهاده‌های تولید به منظور افزایش عملکرد طی دهه‌های اخیر و در نتیجه تخریب محیط‌زیست، اهمیت توجه به پایداری کشاورزی و استمرار تولید همراه با حفظ منابع طبیعی را دو چندان کرده است. در این راستا پژوهش حاضر نیز به تحلیل و تبیین عوامل اصلی پایداری کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی با استفاده از تحلیل عاملی می‌پردازد. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز مطالعه با مراجعه به مراجع گوناگونی نظیر سازمان جهاد کشاورزی، سازمان آب منطقه‌ای استان آذربایجان شرقی و سالنامه‌های آماری استان و شهرستان‌ها جمع‌آوری شد. نتایج مطالعه نشان داد که 5 عامل بقای اجتماعی، حمایت‌های زیربنایی، بقای اقتصادی، بقای زیست‌محیطی و عملیات کشاورزی پایدار محور که از 16 شاخص تشکیل شده‌اند، بیش از 70 درصد واریانس عوامل پایداری کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی را تبیین می‌کنند. با توجه به نتایج پیشنهاد می-شود با اتخاذ سیاست‌هایی در جهت بهبود کیفیت زندگی در مناطق روستایی و نیز افزایش امکانات و خدمات روستا نظیر امکانات بهداشتی و آموزشی در جهت بقای اجتماعی پایداری عمل شود. همچنین توصیه می‌شود خدمات زیربنایی نظیر صنایع تبدیلی کشاورزی، تعاونی‌های کشاورزی و امکانات مکانیزاسیون در مناطق روستایی گسترش یابد، زیرا این عوامل می‌تواند نقش مهمی در کاهش هزینه‌های تولید و واسطه‌گری و افزایش ارزش افزوده بخش کشاورزی ایفا کند.